Βοϊράνη - 1999 - Οδοιπορικό στην Κωνσταντινούπολη

Εμφάνιση των χορευτικών μας ενώπιον της ομογένειας και του Οικουμενικού Πατριάρχη.
Τιμητική πρόσκληση από το Ίδρυμα Εθνικού και Θρησκευτικού Προβληματισμού.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Βοϊράνη, τεύχος 42, έτος 1999.

Μια άκρως τιμητική πρόσκληση, δέχθηκε ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού μας, λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 1998, για την συμμετοχή των χορευτικών του τμημάτων στο οδοιπορικό - προσκύνημα, που διοργάνωσε για πέμπτη συνεχή χρονιά το Ίδρυμα Εθνικού και Θρησκευτικού Προβληματισμού, που εδρεύει στην Θεσσαλονίκη και τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Μετά το ιδιαίτερα θερμό ενδιαφέρον του Προέδρου του ιδρύματος καθηγητού της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Αθανασίου Αγγελόπουλου και των καλλιτεχνικών διευθυντών του, κ. Γρηγορίου και Πέτρου Παπαεμμανουήλ, το Δ.Σ. του συλλόγου ενεργοποιήθηκε ταχύτατα και μέσα σε λίγες μέρες προετοιμάστηκε έτσι ώστε να είναι σε θέση να παρουσιάσει κατά τον καλύτερο τρόπο ένα 15μελές χορευτικό τμήμα, από μεγάλους χορευτές, που τον εκπροσώπησαν και στην Φινλανδία το περασμένο καλοκαίρι, οι οποίοι χόρεψαν για την ομογένεια και τον Πατριάρχη, Ποντιακούς και Θρακιώτικους χορούς, συνοδευόμενοι από μουσικούς και τρία μέλη του Δ.Σ.

Η αποστολή του συλλόγου, στέφθηκε από απόλυτη επιτυχία, κατά δε την διάρκεια της τετραήμερης παραμονής των μελών της στην Πόλη, είχε την ευκαιρία να ζήσει μοναδικές εμπειρίες που είναι βέβαιο ότι θα μείνουν χαραγμένες στις ψυχές όλων όσων είχαν την τύχη να τις γευτούν, για όλη τους τη ζωή.

Με ιδιαίτερα καλή ψυχολογία και μεγάλο κέφι ξεκίνησε η 22μελής αποστολή του Πολιτιστικού Συλλόγου, το απόγευμα του Σαββάτου 2/1/1999, μπροστά από την Κοινότητα του χωριού, για να γευθεί άγνωστες εμπειρίες σ' ένα χώρο, όπου για διάστημα πάνω από 1000 χρόνια χτυπούσε η καρδιά του Ελληνισμού, στην πολυθρύλητη και χιλιοτραγουδισμένη πρωτεύουσα του Βυζαντίου τον "ομφαλό της γης", την Κωνσταντινούπολη.

Μετά από ένα ολονύκτιο ταξίδι, που το χαρακτήριζε το κέφι και η ζωντάνια και με το πρώτο φως της ημέρας αντικρίσαμε τις κορυφές των μιναρέδων και πήραμε την πρώτη γεύση από την άλλοτε κραταιά Πόλη, τη "Βασίλισσα των πόλων" όπως την αποκαλούσαν, που δυστυχώς έπεσε το 1453 στα χέρια των Τούρκων, σημαίνοντος συγχρόνως και την βύθιση της ένδοξης βυζαντινής αυτοκρατορίας στο σκοτάδι του τουρκικού ζυγού.

Ο πρώτος πρωινός περίπατος στην πολυσύχναστη περιοχή του Ταξίμ στο κέντρο της πόλης, και τα συναισθήματα ανάμεικτα στις ψυχές μας. Δέος, θαυμασμός και συγκίνηση για την ιστορία που κάθε γωνιά της Πόλης απέπνεε και συγχρόνως πόνος, λύπη και απόγνωση για την απώλεια τους. Ο Βόσπορος από τη μια και η θάλασσα του Μαρμαρά από την άλλη, θάλασσες που για αιώνες κυριαρχούσε ο Ελληνισμός, διασπείροντας μέσω αυτών, είτε προς τον Εύξεινο Πόντο είτε προς το Αιγαίο και τη Μεσόγειο τα αγαθά ενός ένδοξου πολιτισμού, καλυμμένοι από πυκνή ομίχλη, κλαίνε κι αυτοί τη μοίρα τους μαζί με τους λίγους Ρωμιούς που αντέχουν, ακόμη και παραμένουν στην Πόλη, θλιβερά απομεινάρια ενός κλέους που μόνο στους θρύλους πλέον και στα παραμύθια ξαναζωντανεύει για να θυμίζει στο γένος των ελλήνων τι είχαμε, τι χάσαμε...

Το βράδυ της Κυριακής η εκδήλωση της ομογένειας στο χώρο του Πολιτιστικού κέντρου της ομογένειας στο Φερίκιοί.

Λίγο πριν την εκδήλωση δεν έπεφτε καρφίτσα μέσα στην όμορφη αίθουσα, την γιορταστικά διακοσμημένη. Οι πιο πολύ νέοι. Και όλοι τους να εκφράζουν έκδηλα τα συναισθήματα συγκίνησης για την επαφή τους μαζί μας και κυρίως την ευγνωμοσύνη τους γιατί τους θυμηθήκαμε, τονώνοντας το εθνικό τους αίσθημα.
Παρόντες η ευγενέστατη κυρία Πρόξενος όλοι οι αρχιερείς και άγιοι πατέρες των μητροπόλεων της περιοχής και φυσικά ο Παναγιώτατος Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, η σεπτή παρουσία του οποίου, έδωσε το έναυσμα για την έναρξη της εκδήλωσης και την κοπή της καθιερωμένης βασιλόπιτας.

Τα αδέλφια Γρηγόρης και Πέτρος Παπαεμμανουήλ μαζί με τον Γιώργο Καλαϊτζή, δημιούργησαν ένα ιδιαίτερα ζεστό και συναισθηματικά φορτισμένο κλίμα αποδίδοντας με μοναδικό τρόπο νοσταλγικά παραδοσιακά τραγούδια με ιδιαίτερες αναφορές στην Πόλη και στις χαμένες Πατρίδες. Στην συνέχεια τα παιδιά των χορευτικών με περισσή χάρη και ζωντάνια ντυμένα άλλοτε με θρακιώτικες και άλλοτε με ποντιακές φορεσιές, συνοδευόμενα από παραδοσιακά όργανα προσέδωσαν ένα ξεχωριστό χρώμα στην όλη εκδήλωση ξεσηκώνοντας το ακροατήριο και προκαλώντας ρίγη συγκινήσεως και εθνικής ανάτασης.

Τα ιδιαίτερα κολακευτικά σχόλια του Πατριάρχη, της Προξένου, των αρχιερέων καθώς και των μελών της ομογένειας, ήταν η μεγαλύτερη ανταμοιβή γι αυτή την ανεπανάληπτη εμπειρία με τις πολύπλευρες εθνικές διαστάσεις, είναι δε βέβαιο ότι θα ακολουθούν τα μέλη της αποστολής σ' όλη τους τη ζωή.

Η δεύτερη μέρα στην Πόλη μας επιφύλασσε επίσης σπάνιες εμπειρίες. Το πρωί σύσσωμη η αποστολή επισκέφτηκε την ιστορική εκκλησία της Παναγίας των Βλαχερνών, όπου εψάλη ο Ακάθιστος Ύμνος από τον Αυτοκράτορα και τον Πατριάρχη όταν το 632 μ.Χ. η Πόλη κινδύνεψε από επιδρομείς και σώθηκε με την χάρη της. Μέσα σε μια βαθιά κατανυκτική ατμόσφαιρα και αφού ο Μητροπολίτης Λαοδικίας Ιάκωβος αναφέρθηκε στο ιστορικό της εκκλησίας, όλη η αποστολή έψαλε τον Ακάθιστο Ύμνο, και δέχθηκε τις ευλογίες του σεπτού Αρχιερέα, ενώ ήταν εμφανή στα μάτια όλων τα δάκρυα που αυθόρμητα ανάβλυζαν, με την ελπίδα ότι ίσως κάποτε εισακουσθούν οι προσευχές μας και γίνουν πράξη οι θρύλοι, που λένε ότι τα μισοτηγανισμένα ψάρια θα ξαναβγούν από το νερό, όπου έπεσαν κατά την άλωση της Πόλης, για να υποδηλώσουν ότι αυτή θα γίνει και πάλι δική μας.

Το μεσημέρι μια επίσκεψη στο Toπ-Καπί, στα παλάτια δηλαδή των Σουλτάνων, μας έδωσε την ευκαιρία να θαυμάσουμε τον μυθικό πλούτο της Ανατολής, την κάθε μορφής τέχνη που γεννήθηκε στον χώρο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπως επίσης και τα μοναδικής χλιδής παλάτια των Σουλτάνων, που φιλοδόξησαν να μοιάσουν τα παλάτια των Βυζαντινών αυτοκρατόρων.

Το απόγευμα είχαμε την ευκαιρία να περιδιαβούμε τους δαιδαλώδεις χώρους της τεράστιας κλειστής αγοράς, στο κέντρο της πόλης, όπου κάθε λογής πραμάτεια εκτεθειμένη από τους γραφικούς πωλητές, αποτελούσε πρόκληση για αγορές, αφού βέβαια προηγούνταν το καθιερωμένο παζάρι που κατέβαζε τις τιμές τρεις και τέσσερις φορές πιο κάτω από τις αναγραφόμενες.

Το βράδυ απολαύσαμε μέχρι αργά μια πανέμορφη βραδιά με μπόλικη παραδοσιακή μουσική, με γλέντι και χορό, αλλά με το κλασικό χανουμάκι, να χορεύει τον χορό της κοιλιάς και να μας ξεσηκώνει όλους.

Η τρίτη μέρα μας επιφύλασσε και τις πιο συγκλονιστικές εμπειρίες. Όλη η αποστολή από το πρωί κατευθύνθηκε στον χώρο του Πατριαρχείου στο Φανάρι, όπου προεξάρχοντος του Πατριάρχη, είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την Θεία λειτουργία του προαγιασμού των υδάτων, που τελέστηκε με βυζαντινή μεγαλοπρέπεια και επιβλητικότητα. Στη συνέχεια ο Παναγιώτατος δέχθηκε την αποστολή στην εκθαμβωτική αίθουσα του Πατριαρχικού θρόνου, όπου μετά τις σχετικές προσφωνήσεις είχαμε την ευτυχία να ακούσουμε τις σοφές παραινέσεις του, να δεχθούμε τις ευχές του και να χαρούμε τον επίχρυσο σταυρό που χάρισε σε όλους.

Η πιο συγκινητική όμως εικόνα, που τιμά ιδιαίτερα τον σύλλογό μας αλλά και ολόκληρο το χωριό μας, ήταν η κολακευτική αναφορά του Πατριάρχη στην εμφάνιση των χορευτικών μας, τα οποία τον πλαισίωναν με τις παραδοσιακές φορεσιές τους, καθ' όλη την διάρκεια της εκδήλωσης και η προσφώνηση του Προέδρου του Συλλόγου, ο οποίος μετέφερε στον Πατριάρχη τα συναισθήματα των μελών της αποστολής και του ευχήθηκε μακροημέρευση για να συνεχίζει να επιτελεί το μέγα εθνικό και θρησκευτικό έργο του. Η επίσκεψη και η ξενάγησή μας στην ιστορική Πατριαρχική εκκλησία της "Αγίας Σοφίας" που ακολούθησε στην συνέχεια, αποτέλεσε επίσης μια ανεπανάληπτη εμπειρία για όλους μας.

Πατώντας τα βήματά μας στο χώρο που ενσάρκωσε με τον πιο περίτρανο τρόπο το συνταίριασμα του αρχαιοελληνικού και του ορθόδοξου πνεύματος, αναχθήκαμε όλοι μας σε ανώτερες σφαίρες ψυχικής) ανάτασης, φθάνοντας μάλιστα στο σημείο, εκεί μπροστά στα ασύλληπτου κάλλους ψηφιδωτά, του γυναικωνίτη, να ψάλλουμε όλοι μαζί τον Ακάθιστο Ύμνο, παρά τους κινδύνους που έκρυβε η πράξη μας αυτή.

Η επαφή μας με την "Αγιά Σοφιά" αυτό το αιώνιο σύμβολο της Ορθοδοξίας, που κρύβει μέσα του μια χιλιόχρονη ένδοξη ιστορία, το αντίκρισμα της σφραγισμένης πόρτας απ' όπου αποχώρησε ο τελευταίος Αυτοκράτορας και η τρισδιάστατη μορφή του Υψίστου, να παραμένει καθάρια παρά τους τόσους βανδαλισμούς που δέχθηκε, άφησαν σε όλους φεύγοντας την ψευδαίσθηση ίσως ότι πάλι με χρόνια με καιρούς πάλι δικά μας θα ‘ναι.

Ήταν μια συγκινητική εκδήλωση με καθολική παρουσία και συμβολική διάσταση, που έκλεισε με ανταλλαγή ευχών, και κεράσματα σ' όλους τους παρευρισκόμενους.

Η τελευταία μέρα ήταν ημέρα θρησκευτικής ανάτασης, μέσα από την παρακολούθηση της λειτουργίας του αγιασμού των υδάτων και την τήρηση του εθίμου της ρίψης του σταυρού στα παγωμένα νερά του Βοσπόρου, από τα χέρια του σεπτού ιεράρχη Χαλκηδόνος Ιωακείμ.

Μια άλλη ομάδα της αποστολής είχε την ευκαιρία να ζήσει μοναδικές στιγμές στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου της Χάλκης, ενός από τα τέσσερα πανέμορφα Πριγκιποννήσια που μοσχοβολούν ακόμη και σήμερα Ελλάδα.

Η εικόνα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, με την παγκοσμίου φήμης βιβλιοθήκη της, και τα ζεστά λόγια του σεβάσμιου μητροπολίτη Αγαθονικίας είναι βέβαιο ότι θα συνοδεύουν πάντα όσους είχαν την τύχη να ζήσουν αυτές τις υπέροχες στιγμές.

Η ώρα της επιστροφής σήμανε εν μέσω ανάμικτων συναισθημάτων και πάντα έχοντας ως μόνιμη επωδό στα χείλη όλων την σφοδρή επιθυμία τους για μια νέα επίσκεψη στην Πόλη, τον χώρο που είναι ίσως ο πιο κατάλληλος για να γεννήσει συγχρόνως εντονότατα συναισθήματα εθνικού μεγαλείου και υπερηφάνειας από την μια, πόνου και απογοήτευσης από την άλλη.

Πατήσαμε τα πάτρια εδάφη ξημερώματα του Αη Γιαννιού, πλήρεις εμπειριών και έχοντας την πεποίθηση ότι συμβάλλαμε ουσιαστικά σε μια εθνική προσφορά εκπροσωπώντας επάξια τον τόπο μας.

Ευχαριστήριο

Ένα μεγάλο ευχαριστώ αξίζει από το Δ.Σ. του πολιτιστικού συλλόγου καθώς από όλα τα μέλη της αποστολής, στον πρόεδρο του ιδρύματος εθνικού και θρησκευτικού προβληματισμού και ψυχή της όλης προσπάθειας, καθηγητή κ. Αθανάσιο Αγγελόπουλο καθώς επίσης και στους καλλιτεχνικούς διευθυντές του ιδρύματος, συμπολίτες μας Γρηγόρη και Πέτρο Παπαεμμανουήλ καθώς και στον Γιώργο Καλαϊτζή, οι οποίοι, με την πρόσκληση να τους συνοδεύσουμε και να πλαισιώσουμε τις εκδηλώσεις τους, μας τίμησαν εξαιρετικά, αναγνωρίζοντας συγχρόνως την αξία των χορευτικών μας τμημάτων και το έργο που συντελείται στο σύλλογο.

Θέλουμε να πιστεύουμε ότι ανταποκριθήκαμε επάξια στις προσδοκίες τους, χαρίζοντας στα μέλη και στους φίλους του ιδρύματος που ήταν μαζί μας όμορφες στιγμές και προσδίνοντας στην όλη αποστολή μια ξεχωριστή διάσταση.

Αν κρίνουμε από τα θερμά λόγια του προέδρου του Ιδρύματος, αλλά και από την πρόσκλησή του να συμμετάσχουμε και πάλι στην επόμενη αποστολή, τότε θα πρέπει δίκαια να αισθανόμαστε, όλα τα μέλη και οι χορευτές που ήταν μαζί μας, ότι επιτελέσαμε με τον καλύτερο τρόπο το καθήκον μας στον τόπο μας.